Nguồn ảnh: link
Đọc phần trước: Lớp 10: tôi bị đồn bắt cá hai tay
“Hãy dạy rằng yêu không phải lúc nào cũng là yêu. Như khi bạn yêu con chuột hamster quá đáng khiến nó phải chết. Một số người lớn cũng vậy. Yêu quá nhiều, theo cách không đúng. Có những ‘Khu vực Cần Tránh Xa’ trên cơ thể của bạn. Có những ‘Người Cần Tránh Xa’. Bạn không cần phải nghe lời tất cả các người lớn. Ngay cả cha mẹ cũng vậy. Hãy bất đồng ý mà vẫn giữ sự tôn trọng. Chạy trốn, nếu cần. Hét lên, nếu cần. Người lớn cũng có thể xấu xa.” – Deborah Ainslie
Bài hát gợi ý: Til It Happens To You – Lady Gaga
Bài viết này được viết năm 2018, tựa đề: “Hồi chuông cảnh tỉnh cho giáo dục giới tính Việt Nam”, đã cập nhật thông tin mới năm 2024.
Năm 2017.
“Đây là lần đầu của anh.”
Xe Tải nói khi hôn tôi. Tôi, 16 tuổi, tin sái cổ, ngây ngất trong tình yêu, được thoả mãn lòng ham muốn được là người đầu tiên hôn trai hư tuổi 18.
Không lâu sau đó, chúng tôi second base ở phim HD.
Chẳng lâu sau nữa anh ấy vô tình bô bô cái mồm flex là chị người yêu cũ đã trash talk tôi ấy, chị ấy thổi lửa cho anh ở nhà vệ sinh nam tầng năm của trường.
Và đương nhiên thổi lửa mà không hôn thì chỉ có trong phim “Love and Leashes” thôi chứ làm quái gì có trong đời thật, tôi nổi điên lên.
Xe Tải nhắn cho bạn: “Bồ tao phát hiện ra vụ nói dối rồi.”
Youtuber Moe Adams, cựu f*ckboy đã nói rất hay:
“Đám f*ckboy chơi thành đàn, bay cùng nhau như chim ấy.”
Bởi bạn là trung bình của 5 người bạn tiếp xúc gần nhất mà. Mindset giống nhau thì đi cùng nhau, bao che cho nhau cả thôi.
2 năm sau, ngày 26/7/2019, có một bài báo đã làm người đọc ngỡ ngàng về thực trạng tình dục học đường ở Việt Nam hiện nay, tựa đề “ Việt Nam đứng số 1 Đông Nam Á, số 5 thế giới về nạn phá thai” [1]. Với tôi, con số 39% học sinh hết lớp 12 từng quan hệ [2] khá đúng và không có gì đáng bàn cãi, một con số khác đáng lo lắng hơn là 10% các em học hết lớp 9 đã từng quan hệ tình dục [3].
Tôi vẫn còn nhớ cảm giác shock ngang hông khi người yêu cũ khi tôi học lớp 11 (lúc đó anh ta học 12) bảo rằng từng được bạn gái dẫn đi phim HD vào lớp 8. Đến đây thì các bạn đã nhận ra chưa ạ: phim HD chính là nhà nghỉ ngơi không cần căn cước công dân hay bằng lái xe, tụ điểm của các anh cấp 3 khi cần hú hí với những em gái (luôn đeo khẩu trang để che đi danh tính và sự ngại ngùng).
Bàn một chút về việc tại sao con số 39% lại khá đúng và không đáng lo lắng. Thứ nhất là bởi vì 16 tuổi đã là tuổi hợp pháp để quan hệ, nếu có sự đồng thuận, theo luật Việt Nam [4]. Thứ hai, bởi vì lứa tuổi này các em khỏe nhất, đẹp nhất, lại thêm lượng hormone giới tính trong người thì việc hành vi quan hệ thực sự cũng dễ hiểu. Mọi người có thể cho rằng đây vẫn là độ tuổi đi học và các em nên tập trung học hành đi thì tốt hơn. Thực sự là trường K cũng có một câu nói rất hay:
“Các thầy cô không cấm cản chuyện yêu đương vì các thầy cô tin rằng các em tự biết sắp xếp làm sao để chuyện yêu không ảnh hưởng đến chuyện học.”
Tôi cũng thấy câu này nói nghe thì hay nhưng nó thể hiện sự ảo tưởng và kỳ vọng quá nhiều ở học sinh. 3 tháng biết lẫy, 7 tháng biết bò, 9 tháng lò dò biết đi, em chưa 18 mà đã được thầy cô kỳ vọng là công tư phân minh, thiên tài sắp xếp thời gian, ông hoàng networking, bà hoàng giải quốc gia, công chúa giải quốc tế, hot girl đứng đắn với lượng hormone tuôn trào, hot boy cân bằng học và yêu, ông tổ chọn trường, bà cố chọn ngành, mỹ nhân hoạt động ngoại khóa thì quả là ba chấm.
Bảo sao bọn học sinh nó không ganh nhau từng 0.1 điểm GPA, 0.5 điểm IELTS, 1 điểm SAT và số follower trên nick insta cá nhân.
Tôi cho rằng, cái đáng lo lắng hơn cả không phải là việc em có quan hệ hay không mà là em có kiến thức để tự bảo vệ mình hay không. Việc này có thể kiểm tra bằng cách hỏi xem rằng: Bao nhiêu em biết sử dụng bao cao su? Ngoài bao cao su em có biết các biện pháp phòng tránh thai an toàn và khoa học khác? Các em biết gì về bệnh lây qua đường tình dục? Các em sẽ làm gì để tự bảo vệ mình nếu người yêu ép các em quan hệ tình dục để giữ gìn tình yêu, thậm chí là “chơi trần”, vì như vậy cảm giác sướng hơn?
Tôi cho rằng các câu hỏi này có thể sẽ cho ra những kết quả không khả quan một chút nào vì thực sự nhà trường chưa quan tâm, bố mẹ thì ngại ngùng, xã hội cũng chưa có biện pháp thích đáng về giáo dục giới tính.
Tiếp theo là con số 10% học sinh lớp 9 đã từng quan hệ tình dục. Tôi cho rằng con số này rất bất ngờ nhưng cũng có độ chính xác cao. Căn bản vì lý do thời nay, nhờ các hoá chất trong thức ăn, các em ngày càng dậy thì sớm. Hơn nữa, trong thời đại internet phát triển, ở cấp 2, các em vừa tò mò mà kiến thức về tình dục có thể thấp hơn nhiều so với cấp 3, mà giờ đây chúng ta có thể đồng ý rằng hiểu biết tình dục của các em cấp 3 cũng chưa chắc là cao nên con số 10% này vẫn có thể tin được.
Cái tôi quan tâm hơn cả là tỉ lệ phá thai tuổi vị thành niên ở Việt Nam. Theo đó, theo BS Nguyễn Thị Bích Ty, Phó khoa Kế hoạch hóa gia đình BV Từ Dũ, năm 2016, BV Từ Dũ tiếp nhận 27.154 ca phá thai, riêng sáu tháng đầu năm 2017, BV có 14.159 ca đến bỏ thai. Trong đó, phá thai ở trẻ vị thành niên chiếm hơn 1.000 ca. [6] Và đây mới chỉ là những ca chính thức.
Theo bà Nguyễn Thị Hoài Đức, giám đốc trung tâm Dân số và Kế hoạch hóa gia đình, 70% những ca nạo thai bí mật được thực hiện trên trẻ từ 13 đến 19 tuổi [7]. Những con số này thật sự làm chúng ta suy nghĩ: liệu tư tưởng giáo dục giới tính ở Việt Nam có quá lỗi thời hay không và chúng ta cần làm gì để thay đổi điều đó?
Phó giáo sư – Tiến sĩ Tâm lý Trần Thanh Nam đưa ra lời khuyên rằng phụ huynh và người lớn nên cởi mở và chấp nhận chuẩn bị giáo dục giới tính, tình yêu, tình dục cho con từ khi sinh ra. Tuy nhiên, đó là chuyện của tương lai.
Còn điều gì có thể làm được ngay bây giờ không? Ai cũng hiểu rằng: tuổi tác càng cao, con người ta càng khó thay đổi. Bây giờ bạn có trách bố mẹ vì sao không cởi mở về giáo dục giới tính cho bạn có phải vô nghĩa không, khi mà họ đã đến độ tuổi tư tưởng ổn định, hướng dần theo hướng bảo thủ, rất khó để thay đổi? Và đó là chưa kể liệu họ có đủ kiến thức để truyền đạt lại cho bạn không khi mà họ cũng hưởng một nền giáo dục thiếu cởi mở như vậy.
Thay vào đó, hãy tự gánh lấy trách nhiệm giáo dục giới tính cho chính mình. Bây giờ, ngay cả học sinh tiểu học cũng đã có thể sở hữu ít nhất một thiết bị kết nối mạng. Hãy tự trang bị kiến thức vì lỡ nếu xảy ra chuyện gì thì bạn là người gánh hậu quả lớn nhất chứ không phải bố mẹ bạn đâu. Như vậy, bạn vừa có thể bảo vệ tuổi thanh xuân của mình và sẵn sàng để sau này trở thành một người cha, người mẹ hiểu biết và cởi mở về tình dục với con cháu của mình.
Một con số nữa mà tôi muốn đề cập đến chính là việc 20% học sinh cấp ba đã từng bị quấy rối tình dục học đường. Thực sự con số này thấp hơn những gì tôi nghĩ bởi vì trong mấy ngày trước, khi bàn về chuyện cấp 3 với bạn tôi, Tôi khá ngạc nhiên khi những câu chuyện về tình yêu tình dục xuất hiện với tần suất dày đặc, nhất là khi ở cấp ba tôi không quen biết nhiều và chẳng hề nhiều chuyện đâu nhưng những chuyện ấy vẫn lọt đến tai tôi.
Tôi nghĩ rằng học sinh cấp 3 hiện nay chưa thực sự nhận thức được tầm quan trọng của sự riêng tư cũng như chưa có đủ sự tỉnh táo để giải quyết những vấn đề trong tình yêu cũng như tình dục. Cách các em xử lí những vấn đề ấy sẽ thường xuyên là bằng việc tâm sự với bạn bè của mình. Người bạn của em, với sự tỉnh táo và nhận thức cũng chỉ bằng em thôi, sẽ khuyên rằng “Nếu người yêu làm sai thì mày cứ mặc kệ cho yên chuyện”, sau đó sẽ hứa rằng sẽ giữ bí mật chuyện này.
Nhưng thực tế, người bạn ấy sẽ kể cho một người bạn thân khác. Và thế là những câu chuyện cứ xoay vòng, xoay vòng, lan rộng, đến nỗi, có lần ở trường tôi, hai người nọ ngủ với nhau mà cả trường đều biết. Nhận thức đã như thế, đằng này, một số người lại xem chuyện giường chiếu như một thành tích thứ thiệt và đem khoe với bạn bè mà không nghĩ rằng hệ quả đối với người yêu là gì.
Tôi còn nhớ rằng một bạn nam nào đó đã kể với nhóm bạn của mình rằng bạn gái bạn ấy hẹn vô phòng rồi tự cởi cúc áo ra mời gọi bạn trai. Và đó là hồi cấp 2. Chuyện này lan đến tai tôi thì người đọc cũng hiểu rằng nhóm bạn ấy giữ bí mật tốt cỡ nào rồi đấy. Và đó cũng là nhóm bạn đã cược với bạn trai cũ của tôi hồi lớp 9 xem có tán được tôi không, đó cũng là lý do tôi chia tay bạn ấy, vì cảm xúc của tôi không phải là trò chơi của bất kỳ ai.
Bạn tôi cũng đã từng dính tin đồn này, vậy nên tôi cảm thấy, các em cấp 2 cấp 3 ngoài việc trang bị thêm kiến thức về tình dục thì hãy nâng cao ý thức về sự riêng tư của con người. Nếu thấu hiểu và tôn trọng sự riêng tư của mỗi người, chúng ta sẽ không bao giờ phải nghe đến những ca tự tử vì bị tung clip 18+, tung ảnh nóng nữa.
(Nếu có chụp, hãy che mặt và những điều có thể nêu danh tính của mình như hình xăm, vết sẹo, vết bớt v.v…)
Cuối cùng, tôi thực sự mong rằng bài báo này sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh cho giáo dục Việt Nam. Mong rằng giờ này năm sau, con số 10% học sinh cấp 2 từng quan hệ tình dục sẽ không chuyển cấp thành 10% học sinh cấp 1 từng quan hệ tình dục. Mong rằng tỉ lệ phá thai sẽ giảm đi. Mong rằng sự riêng tư sẽ được tôn trọng. Mong rằng mọi chuyện sẽ khá hơn.
(Cập nhật 2024: Mọi chuyện vẫn không khá hơn. Hậu quả của phá thai không phải điều lành. Xin trích báo Trạm Y Tế phường Tam Phú:
“Cũng theo bác sĩ Thu, sau nạo hút thai, bệnh nhân có thể gặp các biến chứng sớm như: thủng tử cung, chảy máu, băng huyết, choáng, sốc. Những biến chứng muộn mà bệnh nhân có thể gặp như: dính buồng tử cung, tắc vòi trứng, chửa ngoài tử cung, vô sinh diễn ra âm thầm và không có triệu chứng. Điều này dẫn đến việc khi được phát hiện bệnh nhân đều đã ở tình trạng nguy hiểm. Đặc biệt, việc nạo phá thai không an toàn còn khiến cho các bạn trẻ có nguy cơ mất khả năng làm mẹ”, PGĐ Trung tâm tư vấn SKSS & KHHGĐ, BV Phụ Sản Trung ương nhấn mạnh.
Có thai sớm và nạo, phá thai sẽ làm giảm cơ hội học tập, phát triển của trẻ vị thành niên. Việc nạo phá thai còn thường đi cùng với những ảnh hưởng lớn về tâm lý, làm cho trẻ vị thành niên không những bị ám ảnh mà còn sợ hãi, trầm cảm, hoang mang. Đồng thời, tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như: lậu, giang mai, sùi mào gà, HIV, viêm gan B, viêm gan C, làm gia tăng thêm các gánh nặng về kinh tế và sức khoẻ đối với cá nhân, gia đình và cả xã hội.
Làm sao để hạn chế tình trạng này?
Để hạn chế tình trạng phá thai ở trẻ vị thành niên, vấn đề quan trọng đặt ra hiện nay là cần trang bị kiến thức về sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên trên cơ sở phát huy vai trò của gia đình, nhà trường và cộng đồng xã hội. Gia đình, cần quan tâm, để ý đến các con, nhất là các cháu trong độ tuổi học sinh, sinh viên. Thầy cô, nhà trường cần giáo dục giới tính sớm cho trẻ. Còn giới truyền thông cần có những bài viết chuyên sâu, những trao đổi với các chuyên gia chuyên khoa sản để truyền tải nội dung, thông điệp có ý nghĩa.
Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và các tổ chức đoàn thể như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ… để nâng cao hiệu quả công tác truyền thông sức khỏe, giáo dục giới tính đối với trẻ vị thành niên. Nội dung truyền thông, giáo dục cần có sự lựa chọn trên cơ sở phù hợp đặc điểm tâm lý, nhận thức của từng nhóm lứa tuổi cụ thể.” [8])
Đó là những biện pháp Báo Sài Gòn Giải phóng đưa ra, báo Trạm Y Tế phường Tam Phú trích lại.
Nếu tôi làm mẹ, có lẽ tôi sẽ nói con tôi follow trang này: https://sexedubytrang.com/ – một kênh mà chính tôi cũng phải học hỏi vì nó vừa thú vị, vừa giáo dục, vừa gần gũi, vừa mới lạ. Tôi sẵn chủ động giáo dục giới tính cho con từ khi con còn nhỏ, nhưng con có chủ động tìm đến tôi khi gặp chuyện không thì tôi không kiểm soát được. Tôi sẽ dạy cả con trai và gái cách dùng bao cao su và cách tôn trọng sự đồng thuận của người khác, cho con trai nghe bài “3 lần phải khóc” của B Ray và dạy con gái:
“Chơi trần thì sướng hơn chắc được một xíu nhưng có thai thì con chịu chứ nó có chịu đâu. Người đáng được yêu là người biết hi sinh cái sướng nhất thời để con không phải stress cả tháng, chờ có kinh mới thở phào nhẹ nhõm (mặc dù máu báo thai dễ bị nhầm là đến kỳ). Đứa nào bảo dùng bao giảm cảm giác cứ lấy bao giấy trùm lên cái đầu lớn của nó rồi bảo “Trùm lại cho em tăng cảm giác” xong đứng dậy, mặc lại váy áo xong trả dép đi về.”
Thêm một vấn đề nữa, vì sao chỉ hạn chế mà không nên cấm luôn việc phá thai? Bởi vì có những trường hợp hi hữu khi người phụ nữ mang cái thai không mong muốn, đó có thể là do bị quấy rối tình dục dẫn đến mang thai đứa con của kẻ cưỡng hiếp mình, hoặc mang thai khi tuổi đời còn quá trẻ, khi chưa sẵn sàng để làm mẹ, v.v… Những lúc này, việc phá thai là một hành động mang tính nhân đạo, là cái đau ngắn hạn để tốt cho dài hạn.
Cá nhân tác giả ủng hộ phe pro choice vì những lý do của phe pro life có phần cực đoan quá đáng, tuy nhiên, vì lý do sức khỏe, tôi sẽ làm hết những gì có thể làm – tránh thai bằng nhiều phương pháp khoa học – để bản thân không bị rơi vào tình trạng có thai để phải đưa ra lựa chọn bỏ đứa bé hay nghĩ cho tương lai của bản thân. Mặc dù không khi nào là đủ sẵn sàng khi có con, nhưng tôi mong muốn mình chuẩn bị hết sức có thể để đón đứa con của mình vào một môi trường lành mạnh, sẵn sàng cho đứa bé đó.
Vậy nên, giả sử đứa con tương lai trong bụng tôi có bệnh nặng như bệnh Down, tôi sẽ chấm dứt thai kỳ, vì mong đứa trẻ ấy và gia đình có một tương lai dễ dàng hơn với nó, và với chính người nuôi dưỡng nó. Có lẽ tôi cũng sẽ không cho bố tôi biết bởi bố tôi sùng đạo Phật, tuy nhiên, cuộc sống của tôi là của tôi, cơ thể tôi là của tôi nên có lẽ tôi sẽ làm giống mẹ tôi là để người anh chưa sinh ra của tôi biến thành một linh hồn vì lúc đó bố mẹ chưa đủ tài chính để đón một thành viên mới.
Tóm lại, từ những trải nghiệm cá nhân, tôi đưa ra kết luận rằng thế hệ phụ huynh Việt Nam cần cởi mở hơn về tình dục. Tuy nhiên, do cuộc sống này là của mỗi cá nhân, hạnh phúc này là hạnh phúc của mỗi cá nhân, mỗi người chúng ta nên tự trau dồi về kiến thức sinh sản để có một cuộc sống tốt đẹp hơn về tình dục vì những yếu tố vĩ mô vẫn cần một thời gian dài để thay đổi.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Nguyễn Dũng, “Việt Nam đứng số 1 Đông Nam Á, số 5 thế giới về nạn phá thai”, plo.vn, 15/3/2018, <https://tienphong.vn/viet-nam-dung-so-1-dong-nam-a-so-5-the-gioi-ve-nao-pha-thai-post1126757.tpo>
[2] 39% học sinh từng quan hệ khi vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường. (n.d.). https://caodangyduocyersin.edu.vn/tin-y-duoc/39-hoc-sinh-tung-quan-he-khi-van-con-ngoi-tren-ghe-nha-truong-c2352.html
[3] 39% học sinh từng quan hệ khi vẫn còn ngồi trên ghế nhà trường. (n.d.). https://caodangyduocyersin.edu.vn/tin-y-duoc/39-hoc-sinh-tung-quan-he-khi-van-con-ngoi-tren-ghe-nha-truong-c2352.html
[4] Toàn Nguyễn, “Pháp luật Việt Nam quy định thế nào về việc quan hệ với người chưa đủ 18 tuổi?”, Kênh 14, 15/3/2018, <http://kenh14.vn/phap-luat-viet-nam-quy-dinh-the-nao-ve-viec-quan-he-voi-nguoi-chua-du-18-tuoi-2017050502262499.chn>
[5] Trường Phổ thông Năng Khiếu – Trường Phổ thông Năng khiếu – ĐHQG TP. HCM | Facebook. (n.d.). https://www.facebook.com/HSGVNUHCM/posts/pfbid0oL65dS3XDNY3vt2w6a7ezBvTHs1kWuQoPVARZfuZFM3dRbZmC8vfLGPn1jzpo7f4l
[6] congan.com.vn. (n.d.). GS BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng: Trẻ nạo phá thai, tương lai dằn vặt. Báo Công an Thành Phố Hồ Chí Minh. https://congan.com.vn/doi-song/suc-khoe/gs-bs-nguyen-thi-ngoc-phuong-tre-nao-pha-thai-tuong-lai-dan-vat_45657.html
[7] VTC News. (2017, October 28). Sốc: 70% ca nạo, phá thai “chui” ở Việt Nam là trẻ vị thành niên. Báo Điện Tử VTC News. https://vtc.vn/soc-70-ca-nao-pha-thai-chui-o-viet-nam-la-tre-vi-thanh-nien-ar359338.html
[8] Báo động tình trạng nạo phá thai ở tuổi học sinh, sinh viên. (n.d.). https://tytphuongtamphu.medinet.gov.vn/chuyen-muc/bao-dong-tinh-trang-nao-pha-thai-o-tuoi-hoc-sinh-sinh-vien-cmobile7528-122468.aspx
Đọc phần tiếp theo: Lớp 11: Làm tình như đàn ông
Nếu bài viết giúp bạn đồng cảm về những trải nghiệm tình dục thời niên thiếu, xin hãy ủng hộ cho tôi tại đây.
Be Real in a Fake World,
NARCY NGUYỄN
